Historia szpitala

Zarys historii szpitalnictwa na terenie Łowicza

      Szpital Powiatowy w Łowiczu obchodził swoje 60-cio lecie funkcjonowania w budynku przy ulicy Ułańskiej 28 w 2011 roku. Przy tej okazji warto wspomnieć o bardzo bogatych tradycjach szpitalnictwa i opieki zdrowotnej na terenie byłego Księstwa Łowickiego i Łowicza sięgających czasów średniowiecza.
W okresie tym pojawiają się pierwsze szpitale – przytułki zlokalizowane przy kościołach. Pierwszy z pięciu powstał w 1404r. przy Kościele Św.Ducha.
Był to typowy zakład o charakterze przytułku dla ubogich.
       Wydaje się,iż w porównaniu do innych regionów w kraju liczba pięciu na terenie Księstwa Łowickiego mówi o dużym zainteresowaniu tym zagadnieniem.
      W okresie tym w Polsce tylko około 10% miast posiadało szpitale – przytułki. Przeważającą grupę podopiecznych szpitali stanowiły osoby starsze,pozbawione dachu nad głową,często kalekie.
Najstarszy zachowany wykaz pensjonariuszy Szpitala Św.Leonarda pochodzi z 1740r.
   W zakresie opieki lekarskiej najważniejsze stanowisko piastował w Księstwie Łowickim – stanowiącym własność arcybiskupów gnieźnieńskich- lekarz nadworny prymasowski. Już od XV wieku na dworze przebywali słynni lekarze bądź cudzoziemcy sprowadzani przez arcybiskupów, bądź też Polacy, którzy studia odbywali za granicą.
Oczywiście,że nie miały do nich dostępu szerokie masy ludności,ale wiadomo,że ich obecność ściągała do Łowicza zamożnych chorych z odległych okolic.
    Najstarszym zakładem leczniczym z prawdziwego zdarzenia był Szpital Bonifratrów powstały w 1627r. Że był to zakład typowo leczniczy swiadczy dokument wydany przez brata królewskiego Prymasa Michała Poniatowskiego z 1792r. pod nazwą "Rozporządzenie względem szpitalów w Łowiczu znajdujących się „W szpitalu tym pracował znany lekarz i zakonnik w jednej osobie Ludwik Perzyna – autor kilku podręczników z zakresu anatomii i chirurgii.
      W wyżej wymienionym dokumencie Prymasa jest też wymieniony "Projekt względem założenia,uposażenia i zrobienia trwałym Lazaretu chorujących na zarażliwe choroby”. Na lekarza naczelnego tego szpitala wyznaczony został Leopold Lafontain, który posiadał tytuł lekarza królewskiego. W 1793r. Łowicz zajęli Prusacy i do realizacji ambitnego jak na ówczesne czasy przedsięwzięcia nie doszło.
       W okresie tym istniały też w Łowiczu dwa lazarety wojskowe (1791 – Regimentu Raczyńskich oraz w 1795r. Szpital założony przez Prusaków dla rannych i chorych żołnierzy na "Końskim Targu” na 500 łóżek.
Pierwszym szpitalem we współczesnym tego słowa znaczeniu był założony w 1838r. Dom Zdrowia mieszczący się przy ulicy Zduńskiej 41. Inicjatorem i założycielem był ks. prałat Tadeusz Łobieński – członek Warszawskiej Rady Głównej Opiekuńczej. Dom Zdrowia był zakładem typowo leczniczym.Liczył kilkanaście łóżek, średni okres leczenia wynosił około dwóch tygodni. Utrzymywał się on nie tylko ze środków fundacji,ale po raz pierwszy wprowadzono odpłatności za pobyt i leczenie. Już na początku swej działalności zamykał się dodatnim bilansem. Jednak utrzymanie Domu Zdrowia w prywatnym budynku było zbyt kosztowne,dlatego myślano o wzniesieniu własnego budynku – projektowano przeznaczyć na ten cel tereny obok Kościoła Św.Leonarda.
      Plan ten doczekał się realizacji w innej lokalizacji. Dnia 15 maja 1845r. odbyło się poświęcenie nowego budynku po przekształceniu części budynków prymasowskich w pobliżu Zamku Prymasowskiego na rogu trasy kutnowskiej i ulicy Podrzecznej. Plany nowego szpitala opracował Henryk Marconi –architekt warszawski. Otrzymał on nazwę Szpitala Św.Tadeusza, od imienia jego fundatorów. Szpital ten przetrwał do 1939 roku.
      W pierwszych dniach wojny, 6 września w czasie niemieckiego nalotu bombowego wybuchł pożar,szpital pośpiesznie ewakuowano do jednej ze szkół (na Bratkowicach),
a następnie do budynku klasztoru sióstr Bernardynek przy ulicy Sienkiewicza.Wkrótce zaadoptowano dla potrzeb szpitala dwa budynki przy ulicy Podrzecznej po byłym Domu Księży Emerytów gdzie szpital działał przez lata okupacji i pierwsze lata po wyzwoleniu. Liczył wówczas 120 łóżek w trudnych warunkach lokalowych.Mieściły się tu oddziały: wewnętrzny (15 łóżek), chirurgiczny (50 łóżek), położniczo – ginekologiczny( 30 łóżek), zakaźny ( 20 łóżek), gruźliczy (5 łóżek) oraz oddział dziecięcy (ten ograniczał się do jednej sali).
Już w okresie przedwojennym widziano konieczność budowy nowego szpitala. Zarys planów oraz przyszla lokalizacja były opracowane jeszcze przed 1939r. Wcześniejsze istnienie planów oraz lokalizacji pozwoliło na szybką ich realizację.
      W miesiącu marcu 1951r. zostaje oddany do użytku nowy szpital przy ulicyUłańskiej 28. Należy tu podkreslić ,że był to jeden z pierwszych nowo wybudowanych po wojnie szpitali w Polsce.
      Jak na ówczesne czasy dobrze urządzony i wyposażony stanowił wzorcową palcówkę służby zdrowia. Liczył 220 łóżek. Znajdowały się tu oddziały: wewnętrzny, chirurgiczny, położniczo-ginekologiczny oraz laryngologiczny. W pozostawionych budynkach na ulicy Podrzecznej powstał duży Oddział Zakaźny (40 łóżek) oraz Oddział Dziecięcy (64 łóżka) Oddział Dziecięcy zabezpieczał pod względem pediatrycznym nie tylko powiat łowicki, ale również powiat łęczycki i część powiatu kutnowskiego. Oddział Chorób Płuc zlokalizowany na Starym Rynku w 1972r. został zlikwidowany. Wciąż rosnące zadania lecznictwa zamkniętego powodowały dalszą rozbudowę i modernizację szpitala, liczba łóżek szpitalnych w Łowiczu w 1958r. wynosiła już 358 plus 45 łóżek noworodkowych.
      W 1964 roku zostaje zakończona budowa nowego skrzydła szpitala w którym znajdowały się pomieszczenia laboratorium,Stacja Krwiodawstwa, apteka szpitalna i część administracji. Konieczność scentralizowania usług medycznych wymuszała kolejne rozbudowy oraz modernizacje.

W chwili obecnej baza szpitalna to:

Oddział Chorób Wewnetrznych z Pododdziałem Kardiologicznym – 54 łóżka
Oddział Chirurgiczny – 40 łóżek
Oddział Pediatryczny – 21 łóżek
Oddział Neonatologiczny – 17 łóżek
Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii – 5 łóżek
Oddział Fizjoterapii i Rehabilitacji – 45 łóżek (Stanisławów).

Rozwój nowoczesnych technologii Medycznych, konieczność poprawy warunków leczenia ,jak również spełnienia wymogów prawnych wymaga przeprowadzenia systematycznych remontów, a zapewne również rozbudowy szpitala.

Opracował: dr n. med. Waldemar Grabowski

Dyrekcja ZOZ w Łowiczu składa serdeczne podziękowania dr n. med. Waldemarowi Grabowskiemu za opracowanie i udostępnienie do publikacji powyższego materiału.
Łowicz dn. 28.07.2014r.